Kalaallit Nunaata avannaani Upernavimmi 1.000-it sinnilaaginnarlugit inoqartumi ukioq naallugu imminut akilersinnaasumik suliffeqarfiuteqarniarluni innaallagialerisoq Niels Berthelsen pinngorartitsillaqqittariaqarsimavoq. Innaallagialerinermik suliassat saniatigut Qullilerisumi sanasut, qalipaasut ruujorilerisullu suliassaqartinneqartarput.
Issittumi sila mingutsitsinnginnerulernissamik kigaallisaarisoq
Mingutsitsinnginnerulernissaq Upernavimmut anngussimavoq. Innaallagialerisoq sanaartugassanillu suliakkinneqartartoq Upernavimmeersoq Niels Berthelsen, illumini allanilu varmepumpit silaannarmit imermoortut aamma silaannarmit silaannarmoortut misilerarniarlugit ikkussuussimavai. Issinnera killilersuisimavoq iluaqutissartaqarlutilli.
Silap allanngoriartornera Kalaallit Nunaannut arlalinnik sunniuteqarpoq, ilaatigut Sermersuaq aakkiartorluni, aasaanerani kiannerulerlunilu nuna panertarluni ukiumilu imaq sikunngitsuunngikkuni sikunera annikinnerusarluni. Innuttaasut qanoq iliorsinnaanerat killeqarsinnaagaluartoq nunaqartut ilaqarput nunarsuup sinnerasulli mingutsitsinnginnerusunik aaqqiissutissarsiortunik.
Innaallagialerisoq sanaartugassanillu suliakkinneqartartoq Upernavimmeersoq Niels Berthelsen illumini allanilu varmepumpinik silaannarmit imermoortunik silaannarmiillu silaannarmoortunik siorna ikkussuisimavoq.
- Aaqqiissutit assigiinngitsut nammineerlunga ikkussortariaqarpakka ilinniarniarlugit takuniarlugulu issittumi qanoq atorneqarsinnaanersut. Misileranngikkukkit maani Upernavimmi eqqaanilu ukiukkut peqqarniissinnaasuni naleqqunnersut nalilersorsinnaanngilara, Niels Berthelsen oqarpoq.
Issimi qaangerniagassat
Illumini allanilu varmepumpit ikkussorsimasai iluaqutitaqarput – qulinik isseqalernissaata tungaanut.
- Nillernerujartortillugu kiassarnerat annikilliartortarput innaallagiarlu akisoorujussuanngorluni. Varmepumpi mikisoq qaammammut 2.000 kr.-qalerpoq kiassaarpiaranilu. Illup ilua 5 gradimut ”kiassarsinnaasimavarput”, Niels Berthelsen oqaluttuarpoq, oqarlunilu varmepumpi taamaattoq skibsovnimik kiassartartunut ilassutigalugu iluaquaalluarsinnaasoq.
- Varmepumpi iluaqutitaqarsinnaavoq. Sila qulinit 15-imut isseqalermat oliefyri uagutsinni kiassaalerpoq. Maajimili oliefyr qamissinnaanngorparput varmepumpimillu kiassalerluta, oqaluttuarpoq.
Mingutsitsinnginnerunissamut aaqqiissutit ukiumi isseqisumi qanoq qisuariartarnerat takuniarlugit Niels Berthelsen misileraaniarluni aalajangersimavoq. Varmepumpit silaannarmit silaannarmut aamma silaannarmit imermut ajornartorsiutitaqarput iluaqutissartaqarlutilli, upernaamiit ukiaq ilanngullugu oliefyrip kiassaaneranik taartaasinnaasut oqarpoq.
Seqinermit nukissiortut anorisaatillu
Illoqarfiup innaallagialerisua sanaartugassanillu suliakkinneqartartoq pinngorartitsillaqqissuuvoq piffissallu ingerlanerani innaallagialersuinerinnarmiit suliffeqarfik Upernavimmi, nunaqarfiini avannaanilu Qaanaaq tikillugu sanaartukkanut sanasunik, qalipaasunik ruujorilerisunillu sulisoqalersimavoq. Mingutsitsinnginnerulernissamut aaqqiissutit periarfissaqarnerat takusinnaavaa.
- Panelit seqinermit nukissiortut anorisaatillu ukioq manna tiguakka. Ikkussuunnissai misilerarnissaallu tullinnguuppoq. Upernaaq peqqarniissimavoq seqineqanngingajavimmat, kisianni anorisaateeqqanik ilaneqarpata iluaqutissartaqarluarsinnaapput. Aappaagu ikkussuunnissai naatsorsuutigaara, Niels Berthelsen oqarpoq.
Innaallagialerisup Kalaallit Nunaatut taamak isorartutigisumiilluni illoqarfinnit anginernit taamak ungasitsigisumiinneq qaangerniagassartaqarmat isertuutinngilaa.
- Amigaativut nammineq ujartortariaqarpavut. Nunatta avataanut sulisussarsiorusunngilanga nunaqavissunimmi ilinniartitserusunneruvunga sulisoqarlungalu. Aamma nunatsinni allamut nuullutik Upernavik qimassagaluarpassuk. Sulisut pikkorissut sulilersinniarnerat attanniarnerallu ilungersunarpoq, taakkuli perusunneruakka, Niels Berthelsen oqarpoq.
Ilinniartoqarusuttoq
Angut ingerlataqarluartoq suliffeqarfimmini maanna ukiuni arlaqalersuni sanasunngorniarnik innaallagialerisunngornianillu ilinniartuuteqarnissaq ukkatarisimavaa Upernavimmi inuusuttut ilinniagaqarnissaannut aqqutissiueqataarusulluni.
- Naammassisut arlalinngorput massakkullu pingasunik sanasunngorniartuuteqarput ataatsimillu innaallagialerisunngorniartuuteqarluta.
- Ukiuunerani suliassakinnerusarpoq, kisianni sulisut suliassallu oqimaaqatigiissinniarsimavavut. Suliassanik isaatitsiviunnginnerata nalaani angerlartitsinata sulisut akunnerni arfineq pingasuni sulisinnagit akunnerni arfinilinni sulisittarpavut, Niels Berthelsen nassuiaavoq.
Niels Berthelsenip suliffeqarfia sanaartugassanik suliakkinneqartartup suliakkinneqartarfia nunarujussuuvoq. Kujasinnerpaami nunaqarfimmit Upernavik Kujallermit nunaqarfimmut avannarpasinnerpaamut Kullorsuarmut 320 km-it sinnerlugit isorartussuseqarpoq. Illoqarfiit nunaqarfiillu akornanni aqqusineqanngimmat Niels Berthelsen sulisuilu aasaanerani suliartorlutik angallammik ingerlaartarput. Niels Berthelsen suliffeqarfiutaalu Qullilerisoq Qaanaami ilaanni aamma suliakkinneqartarpoq, taannalu Upernavimmit avannamut 600 km-it sinnerlugit isorartussuseqartumiippoq.
